woensdag 23 juli 2008

Alex


De motorway de M1 doorsnijdt de suburbs van Joburg. Op een half uur rijden van Downtown ligt het stadsdeel Sandton. Hier zijn grote bedrijven naartoe getrokken in de afgelopen jaren. Door de onveiligheid stroomde het Downtown Joburg leeg en ontstond kilometers verderop een nieuwe stad, zeer herkenbaar aan de postmoderne contouren op de heuvel. Bergafwaarts het land van de gated communites en shopping malls. Sandton houdt ervan zichzelf los te zien van Johannesburg, ook al is het een suburb van deze metropool.
Nog geen kilometer verder, aan de andere kant van de M1 ligt het enorme township Alexandra. Op een vergelijkbaar oppervlak als Sandton wonen hier honderd keer zoveel mensen in totaal tegengestelde leefomstandigheden. Per abuis kom ik er terecht, ik was eigenlijk van plan deze trip goed te organiseren, maar opeens rijd ik er doorheen. Ik bevind me midden in het hart en zie ik opnieuw het Afrika dat mij vertrouwd is. Levendige straten, overal mensen, kraampjes, vuren, een pallet aan geuren van diesel, braad en dierlijkheid. Ik voel mij er fijn en thuis, maar realiseer mij ook de eenzijdigheid van dit sentiment. Er wordt toch vreemd naar mij gekeken en ik moet mij verzetten tegen de onderliggende gedachte die zegt dat ik hier beter niet alleen kan zijn.
In Alex ontstonden nog geen 6 weken terug de eerste rellen van xenophobia. Hier stonden verschillende bevolkingsgroepen en nationaliteiten elkaar naar het leven. De media dook er gretig bovenop en de rellen sloegen over naar andere townships en vervolgens naar andere steden in het land. Zo ontstond een beeld in het buitenland van een soort burgeroorlog in Zuid Afrika. Voor mijn vertrek leek Johannesburg een zeer onveilig gebied, maar vandaag de dag is relatieve rust wedergekeert.
Aan de Noordrand van Alex ligt een gigantisch nieuw deel, honderden nieuwe huisjes, ritmisch geordend tegen een heuvel aan. Kleurig en verstilt, een heel ander beeld dan de duizenden krottenwoningen die er eerst stonden. Op het eerste gezicht lijkt dit een totale verbetering. Maar toch is zij vooral cosmetisch, immers, al deze mensen, hebben zij ooit gekozen op deze manier te leven? Vooral in Zuid Afrika is deze vraag relevant, westerse welvaart en deze derde wereld liggen hier zo dicht bij elkaar. Daar waar de blanke bevolking iedere dag de keus heeft ver om de townships heen te rijden moet de bevolking van Alex iedere dag de township uit, door de rijkere delen van de stad op weg naar werk. De apartheid is dan afgeschaft, maar de verschillen zijn nog steeds onmenselijk groot.

Geen opmerkingen: